De dichter J.W.F. Werumeus  Buning zag het al scherp in zijn ‘Ballade van den boer’ uit 1935. Het cyclische karakter van het werk in en met de natuur kan nauwelijks treffender worden getypeerd. Ploegen dus, met als doel: zaaien en oogsten.
De boer *) gaat áltijd door met het voorzien in onze eerste levensbehoeften. Hij beschermt onze leefomgeving en is hoeder van de natuur. Al eeuwenlang.

Hoe idyllisch wil je het hebben.
In een tijd dat de boer wordt getypeerd als onderdeel, soms zelfs veroorzaker, van grote maatschappelijke problemen. Zou het niet wijzer zijn om hem te zien als cruciale balansbepalende ondernemer bij de oplossing van onze stikstof- en andere klimaatverstorende crises?

Intensieve veehouderij is één van de oorzaken van het groene drama.
Met als oorzaak een deprimerend economisch model: groei en méér. Vér verwijderd van de betekenis die ‘de boer’ heeft als onmisbare schakel binnen het ecosysteem.

Onlangs vertoefde ik in genoeglijk gezelschap op een aangenaam terras in Wèntersel ( het Brabantse Wintelre ).
Deze agrarische Zaligheid telt vandaag de dag nog zo’n 40 boerenbedrijven. Geleid door ambitieuze jongelieden, in leeftijd variërend van ongeveer 25 tot 40 jaar.
Naar verluidt overwegen zij  állemaal, geen enkele uitgezonderd, om het boerenbestaan binnen nú en vijf jaar te beëindigen. En het beeld dat in Wintelre opdoemt schijnt representatief voor het gehele land.

 Uit laten kopen, verduurzamen of toch ooit overdragen aan de volgende generatie: op het Wèntelrese boerenerf moeten veel oneigenlijk zware keuzes gemaakt worden.
Uitverkoop. Exit. Einde. Het zal toch niet waar zijn.

Wat is er in godsnaam gebeurd de afgelopen decennia?
Neoliberalisme, marktwerking, intensivering veehouderij. Megastallen als toppunt van succes? Overdacht van het landschapsbeheer aan ambtenaren en boeren voorgoed ónder het bestaansminimum….

Aan mijn kompaan bij de Kempische koffie, ontlokte het een triest beeld van een schuldig landschap. Een uitdrukking waarmee multitalent Armando in de ‘70-er jaren van de vorige eeuw onze taal verrijkte. Geïntroduceerd ter duiding van een (lieflijk of fraai ogend) landschap waar zich niettemin vreselijke gebeurtenissen voltrekken. 

De vergroeningsdoelen die de Europese Commissie aan boeren stelt zijn slechts stippen aan de horizon. Nergens staat beschreven hoe die doelen moeten worden behaald. Dieptreurig.
Je zult maar zo’n  Wèntelrese boerenzoon zijn.

Bij het verlaten van het terras wist ik wat er moet gebeuren.
Boeren belonen voor natuurbeheer. Boeren stimuleren om diervriendelijk te ondernemen. Boeren uitdagen om de keten met consumenten optimaal te verkorten. Boeren onafhankelijk maken van subsidies. Boeren omarmen als beschermheren van basisvoorzieningen. 

Nu het nog kan……

*) m/v

afb.:kunstvensters.com