‘…Ik ben meer dan één toets…’ schrijft de landelijke scholierenorganisatie LAKS in een persbericht. 

Het bestuur, meestal voor- eindexamenklassers, grijpt zijn kans. Vlak voordat zij aan hun eindexamenjaar beginnen, maken ze zich bij de achterban ongetwijfeld populair. Een campagne om het centraal schriftelijk eindexamen (CSE) nog maar voor voor 25% te laten meewegen bij de bepaling van het eindcijfer.  

Teveel, ja zelfs ’..extreme druk…’ op kandidaten, daar moet maar eens een eind aan komen, aldus motiveert LAKS dit onzalige initiatief. Het CSE is een ‘…afrekening…’ , en beperkt je kansen om je schoolloopbaan geslaagd te kunnen afronden. Dat is niet niks uit de monden van aanstormend talent op middelbare scholen.

Eens in de zoveel jaar komt het weer op: O heer, dóe wat aan dat eindexamen. We kunnen het niet aan, en worden er ziek, zwak en misselijk van……Tere zielen.

En ditmaal ook steun uit hooggeleerde hoek. Onderwijswetenschapper ( what’s in a discipline?) Martijn Meeter wijst op de kosten voor de samenleving als leerlingen zakken: ‘…we betalen voor deze leerlingen nog een jaar school erbij…’ Bijzonder argument als het om mentale belangen van kandidaten gaat.

Het Nederlandse examenstelsel is robuust. Vriend en vijand is het daarover eens. Het diploma dankt onder meer zijn waarde aan de onbetwiste geldigheid. Van Sappemeer tot Oostburg, en van Enkhuizen tot Heerlen. Met het certificaat in handen kun je letterlijk óveral terecht. Het is daarmee een paspoort voor het leven.

Het examen biedt kandidaten de kans om te laten zien wat ze kennen en kunnen, scholen ( lees: docenten ) biedt het veel houvast bij het kiezen van de juiste leerstof en de overheid heeft een instrument in het kader van broodnodige kwaliteitszorg.

De 50/50 verdeling bij de vaststelling van het eindcijfer tussen de ‘school’resultaten en de ‘landelijke’ resultaten, getuigt van een evenwichtige balans. Optimale schoolprofilering en een landelijk overeengekomen curriculum vormen de pijlers waarop het examen rust. Meer waardering voor het schoolexamen legt extra druk op scholen en maakt vergelijkbaarheid van schoolresultaten nodeloos ingewikkeld. Geen beleidsmatige energie verspillen aan protesten van ‘watjes’.

LAKS zou beter massief en aanhoudend oproepen tot méér maatwerk, verdere flexibilisering en maximale digitalisering van examens. Anno 2025 is dat van grotere betekenis dan de roep om één van de fundamenten onder het examen weg te halen. Kansloos, nutteloos en zéker niet in het belang van kandidaten.

En trouwens, een beetje stress sterkt adolescenten op weg naar nóg grotere uitdagingen 🙂 Toch?